13 gru Kurkuma – niezbędna przyprawa w Twojej kuchni

Kurkuma to starożytna przyprawa, pochodząca z Azji Południowo-Wschodniej. Od wieków wykorzystywana jest jako barwnik spożywczy, a także jako aromatyczna przyprawa do tak znanych potraw, jak curry czy garam masala. Ma również powszechne zastosowanie w kuchni polskiej. Sprawdźmy, do jakich potraw możemy jej używać.

Co warto wiedzieć o kurkumie?

Ostryż długi, nazywany też ostryżem indyjskim, kurkumą czy szafranem indyjskim, to roślina z rodziny imbirowatych, która uprawiana jest w wielu krajach o klimacie tropikalnym, m.in. w Bengalu, Chinach czy na Tajwanie. Roślina ta może osiągać nawet 1 metr wysokości, a jej bulwa z kłączem to właśnie kurkuma. Jej powierzchnia jest szorstka o budowie segmentowej. Kłącze zazwyczaj mierzy od 2,5 do 7 cm długości, a jego średnica wynosi około 2,5 cm. Z zewnątrz kłącze ma żółtawo-brązową barwę, natomiast wewnątrz jest pomarańczowe, a po zmieleniu zyskuje kolor żółty.

Photo by FOODISM360 on Unsplash

Jakie właściwości lecznicze ma kurkuma?

Niewiele przypraw może pochwalić się tak szerokim działaniem, jak kurkuma. Ma ona działanie:

• Antynowotworowe – wiele badań dowodzi, że zawarta w kurkumie kurkumina ma właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające, może być również przydatna w leczeniu nowotworów.
• Antyoksydacyjne – chroni organizm przed wolnymi rodnikami, które uszkadzają zdrowe komórki.
• Przeciwzapalne – pomaga łagodzić stany zapalne, które rozwijają się w organizmie.
• Przeciwwirusowe – kurkumina może hamować namnażanie niektórych wirusów i ułatwiać działanie właściwych leków przeciwwirusowych.
• Antybakteryjne – zwalcza drobnoustroje, które atakują nasz organizm.
• Przeciwgrzybicze – pomaga zapobiegać infekcjom grzybiczym.
• Wspomagające trawienie – przyprawa ma właściwości żółciopędne, pobudza wydzielanie gastryny i enzymów trzustkowych, działa ochronnie na komórki wątrobowe. Dzięki temu, że przyspiesza metabolizm, kurkuma ma właściwości odchudzające.

Jak stosować kurkumę?

W kuchni zazwyczaj wykorzystujemy kurkumę mieloną, która pozyskiwana jest z kłączy. Najpierw korzeń kurkumy jest oczyszczany i gotowany na parze, a później suszony i przetwarzany na drobny proszek. Nie wszyscy jednak wiedzą, że korzeń kurkumy można spożywać również na surowo, podobnie jak imbir. Taki świeży korzeń ma nieco łagodniejszy, słodszy smak niż zmielony na proszek. Możemy więc dodawać do potraw proszek albo zetrzeć na tarce surowy korzeń kurkumy. Warto wiedzieć, że kurkuma, a dokładniej jeden z jej składników – kurkumina, ma właściwości barwiące. To właśnie ona nadaje charakterystyczny, żółtopomarańczowy kolor potrawom. Co więcej, kurkuma jest stosowana w przemyśle spożywczym jako barwnik o numerze E100. Czasami stosowana jest jako zamiennik szafranu, który jest najdroższą przyprawą świata.

Kurkuma – do czego dodawać?

Wiele osób zastanawia się, do jakich potraw nadaje się kurkuma. Choć ta przyprawa kojarzy się przede wszystkim ze smakami kuchni indyjskiej, chińskiej czy arabskiej, jest powszechnie stosowana do różnych potraw na całym świecie. Do czego zatem możemy dodać kurkumę?

• Do potraw mięsnych – ta orientalna przyprawa doskonale sprawdzi się do dań mięsnych, szczególnie tych z drobiu. Sprawi, ze kurczak nabierze pięknego, złocistego koloru.
• Kurkuma do ryb – niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że kurkuma zmniejsza intensywność zapachu. Z tego względu będzie świetnym dodatkiem do ryb.
• Do sosów – kurkuma to częsty dodatek do sosów. Jest też niezbędnym składnikiem musztardy i sosu Worcestershire.
• Do warzyw – idealnie nadaje się do roślin strączkowych, czyli ciecierzycy, fasoli i grochu.
• Kurkuma do zup – świetnie sprawdzi się nie tylko do zup azjatyckich, ale również do bulionu. Dzięki niej bulion nabierze mocy i ładnego żółtawego koloru. Poza tym ta przyprawa świetnie sprawdzi się do zupy z ciecierzycą, soczewicą czy dynią.
• Do herbaty – świeżą kurkumę możemy również dodawać do herbaty, aby przygotować rozgrzewający napój na zimne wieczory.
• Kurkuma do mleka – w te sposób możemy przygotować, tzw. złote mleko, które rozgrzewa i wzmacnia odporność organizmu. Przyprawę możemy dodać bezpośrednio do szklanki z mlekiem, wsypać do owsianki lub płatków.
• Do deserów – ze względu na swoje właściwości barwiące, kurkumę dodaje się do różnych deserów i wypieków, np. do puddingu chia czy ryżu na słodko.

Kurkuma – jak pić?

Warto pamiętać, że ta żółta przyprawa nadaje się nie tylko do potraw, ale również do picia. Możemy dodać ją do herbaty, mleka, kakao albo do zwykłej wody. Wielu osobom do gustu przypadnie szczególnie herbata z kurkumą, która ma wiele właściwości zdrowotnych. Przede wszystkim rozgrzewa i wzmacnia odporność naszego organizmu. Jest bardzo łatwa w przygotowaniu i dostarcza mnóstwo przeciwutleniaczy. Jak ją przygotować? Wystarczy zagotować 2 szklanki wody z łyżeczką kurkumy, cynamonem i odrobiną startego imbiru. Po zagotowaniu można do herbaty dodać cytrynę i miód.

Photo by Sarah Gualtieri on Unsplash

Natomiast wśród osób, które są na diecie i chcą zgubić kilka zbędnych kilogramów, bardzo popularne jest picie wody z cytryną i dodatkiem kurkumy.

Czy kurkuma może być trucizną?

Spożywanie kurkumy jest bezpieczne i korzystne dla naszego zdrowia, ale należy zachować pewien umiar w dawkowaniu. Duża dawka tej przyprawy może bowiem negatywnie wpływać na samopoczucie, podrażniać żołądek i jelita, a także spowalniać krzepnięcie krwi. Wiele osób zastanawia się, czy kurkuma szkodzi na nerki. Otóż spożywanie jej w zbyt dużych ilościach może stymulować powstawanie kamieni nerkowych i prowadzić do rozwoju kamicy nerkowej. Warto zatem zachować odpowiednie dawkowanie. Ile dziennie kurkumy możemy spożywać? Średnio powinniśmy jeść nie więcej niż ćwierć łyżeczki dziennie. Tak mała dawka wykazuje bowiem właściwości lecznicze.